การแสดงสุดยิ่งใหญ่แห่งปี โขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ‘ พระจักราวตาร ’ มหัศจรรย์แห่งศิลป์ และ ภาคภูมิใจในความเป็นไทย ...

มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ จัดการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ ตอน “ พระจักราวตาร ” ถ่ายทอดความวิจิตรงดงาม...ร่วมสานต่อศิลปะโขนมรดกของชาติ ระหว่างวันที่ 7 พฤศจิกายน - 8 ธันวาคม 2567 ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย จองบัตรได้แล้ววันนี้เป็นต้นไป ที่ ไทยทิคเก็ตเมเจอร์ ทุกสาขา

มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีกำหนดจัดการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ เรื่องรามเกียรติ์ ตอน “ พระจักราวตาร ” ขึ้น ในระหว่างวันที่ 7 พฤศจิกายน - วันที่ 8 ธันวาคม 2567 ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย สำหรับปี 2567 นี้ นับเป็นปีมหามงคลของปวงชนชาวไทยอีกวาระหนึ่ง เพื่อเฉลิมฉลอง 2 โอกาสมหามงคลของปวงชนชาวไทย ได้แก่ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 92 พรรษา 12 สิงหาคม 2567 และเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสมหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ จึงร่วมเฉลิมฉลองโอกาสมหามงคลนี้ คัดเลือกตอน “ พระจักราวตาร ” อันเป็นตอนที่แสดงกฤษฎาภินิหารของพระจักราหรือพระนารายณ์ ที่อวตารลงมาเป็นพระราม โอรสของท้าวทศรถ กษัตริย์แห่งกรุงอโยธยาเพื่อปราบฝ่ายอธรรม เปรียบประดุจพระราชวงศ์จักรีที่ผดุงความสุขความสงบให้กับพสกนิกรชาวไทยตลอดมา 

“ พระจักราวตาร ” จับตอนตั้งแต่พระอินทร์และเหล่าเทพนิกรพากันไปอัญเชิญพระนารายณ์ ขณะที่ประทับอยู่บนบัลลังก์อนันตนาคราชพร้อมพระลักษมีพระชายา ให้เสด็จลงมาปราบยุคเข็ญ พระนารายณ์จุติลงมาเป็นพระรามและพระลักษมีลงมาเป็นนางสีดา ปฐมเหตุแห่งการต่อสู้ปราบอธรรม คือทศกัณฐ์และพระญาติวงศ์ จากนั้นได้ดำเนินเรื่องเป็นลำดับตั้งแต่ ทศกัณฐ์สั่งให้มารีศแปลงกายเป็นกวางทองเข้าไปล่อลวงพระรามให้ตามกวาง แล้วลักพาตัวนางสีดาขึ้นราชรถเหาะไปยังกรุงลงกา เป็นเหตุให้เกิดสงครามระหว่าง กองทัพพระรามและทศกัณฐ์ เรื่องราวความสนุกจะเป็นอย่างไรต่อไปนั้น ติดตามรับชมได้ในการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ตอน “ พระจักราวตาร ”

นอกจากการแสดงที่วิจิตรงดงาม ที่แสดงโดยนักแสดงเยาวชนรุ่นใหม่ ซึ่งเป็นผู้ที่ผ่านการคัดเลือกและฝึกซ้อมจากครูผู้เชี่ยวชาญด้านนาฏศิลป์ จนมีฝีมือการร่ายรำอันงดงามถูกต้องตามจารีตแล้ว ผู้ชมจะได้รับฟังการบรรเลงดนตรีและขับร้องเพลงไทยอันไพเราะ รับชมความวิจิตรของเครื่องแต่งกายอันประณีต พบกับความพิเศษของสุดยอดฉากการแสดงที่ยิ่งใหญ่ตระการตา ของพระจักราวตาร ที่จัดสร้างขึ้นเพื่อการแสดงโขนที่ยิ่งใหญ่บนเวที นับเป็นเวลาเกือบ 2 ทศวรรษ โขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชนนีพันปีหลวง ได้จัดการแสดงโขนเพื่อการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม เพื่อให้ประชาชนชาวไทยได้ชื่นชมความงดงามของศิลปะดั้งเดิมของไทยหลากหลายแขนงในการแสดงโขน โดยสิ่งที่เป็นขวัญกำลังใจในการดำเนินงานคือ พระราชดำรัสเกี่ยวกับการอนุรักษ์ศิลปะแขนงนี้ว่า “ ขาดทุนของฉันคือกำไรของแผ่นดิน ” นับเป็นความโชคดีของคนไทยและประเทศไทย ที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ทรงส่งเสริมและสนับสนุนการแสดงโขนอย่างเอาพระทัยใส่ทุกมิติ เป็นการธำรงนาฏศิลป์ อันทรงคุณค่าของชาติให้สืบทอดอยู่ อีกนานเท่านาน 

การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ เรื่องรามเกียรติ์ ตอน “ พระจักราวตาร ” เปิดจำหน่ายบัตรตั้งแต่วันที่ 12 สิงหาคม 2567 เป็นต้นมา บัตรราคา 2,000 บาท, 1,800 บาท, 1,000 บาท, 800 บาทและ 600 บาท                 (รอบนักเรียน ราคา 180 บาท) จำหน่ายบัตรที่ไทยทิคเก็ตเมเจอร์ทุกสาขา โทร. 0-2262-3456 www.thaiticketmajor.com ...

เรื่องย่อ การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ตอนพระจักราวตาร

การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ประจำปี 2567 นี้ นับเป็นมงคลสมัยที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระชนมายุครบ 6 รอบนักษัตร หรือ ครบรอบ 72 พรรษา

คณะกรรมการจัดการแสดง จึงได้น้อมนำคัดเลือก ตอน “ พระจักราวตาร ” อันเป็นตอนที่แสดงกฤษฎาภินิหารของพระจักรา หรือ พระนารายณ์ ที่อวตารลงมาเป็นพระราม เพื่อปราบปรามฝ่ายอธรรมเปรียบประดุจพระราชวงศ์จักรีที่ผดุงความสุขความสงบให้แก่พสกนิกรชาวไทย

การแสดงเริ่มจากพระอินทร์และเหล่าเทพนิกรพากันไปอัญเชิญพระนารายณ์ ขณะประทับเหนือพญาอนันตนาคราชในเกษียรสมุทรให้อวตารเพื่อปราบยุคเข็ญ พระนารายณ์เป็นพระราม เทพพาหนะและ เทพอาวุธเป็นพระอนุชา พระลักษมีพระชายาเป็นนางสีดาซึ่งเป็นต้นเหตุหนึ่งแห่งการต่อสู้รบพุ่งกับฝ่ายอธรรม คือทศกัณฐ์และญาติวงศ์ จากนั้นได้ดำเนินเรื่องเป็นลำดับตั้งแต่พระรามครั้งเยาว์วัยได้ปราบกากนาสูร อสูรญาติของทศกัณฐ์

จากนั้นได้ผูกเรื่องตัดตอนตั้งแต่พระรามเสด็จไปยกศรที่นครมิถิลา ได้นางสีดาเป็นมเหสี จนรับสัตย์จากท้าวทศรถพระบิดาออกเดินป่าเป็นเวลา 14 ปี ขณะอยู่ในป่านางสำมนักขา ขนิษฐาของทศกัณฐ์ซึ่งมาพบพระรามและหลงรักแต่ไม่สมหวังจึงมาฟ้องและยุยงจนเกิดสงคราม ทศกัณฐ์ใช้ให้มารีศแปลงกายเป็นกวางทองมาลวงล่อ พระรามออกติดตามกวางทอง ทศกัณฐ์แปลงเป็นพระสุธรรมฤษีลอบเข้ามาลักนางสีดาพาขึ้นราชรถ พบกับนกสดายุที่ขวางทาง จนในที่สุดทศกัณฐ์ได้พานางสีดาไปไว้ในอุทยานท้ายกรุงลงกา พระราม พระลักษมณ์ ออกติดตามได้พลวานรทั้งฝ่ายเมืองขีดขินและเมืองชมพู แล้วยกทัพไปทำสงครามชิงนางสีดากลับคืน

ในตอนสุดท้ายของการแสดง สมมุติว่าพระรามได้แสดงกฤษฎาภินิหารบำราบทศกัณฐ์ได้แล้ว จึงเดินทางกลับกรุงอโยธยา และมีการเฉลิมฉลองที่สามารถปราบฝ่ายอธรรมได้ราบคาบ สมดังเจตจำนงหมาย พระนารายณ์หรือพระจักราเปรียบประดุจต้นราชวงศ์จักรีที่ปกครองบ้านเมืองให้มีความสงบสุขร่มเย็น ทรงเสียสละเพื่อผดุงชาติบ้านเมือง ดับยุคเข็ญ นำชาติไทยให้ก้าวหน้าเจริญรุ่งเรืองมาจนถึงทุกวันนี้ ...

ลำดับการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เรื่องรามเกียรติ์ ตอน จักราวตาร

องก์ที่ 1 (60 นาที)

ฉากที่ 1 นารายณ์บรรทมสินธุ์

พระจักรา หรือพระนารายณ์บรรทมเหนือบัลลังก์พญาอนันตนาคราช ณ เกษียรสมุทร โดยมี พระลักษมีประทับเคียงคู่ เมื่อมนุษยโลกเกิดทุกข์เข็ญ ด้วยเหตุที่นนทุกผูกพยาบาท ลงมาบังเกิดเป็นพญายักษ์ทศกัณฐ์ สร้างความเดือดร้อน พระอินทร์และทวยเทพจึงเสด็จมาเพื่ออัญเชิญพระนารายณ์ให้อวตารเป็นพระราม กษัตริย์กรุงอโยธยา พระลักษมีชายา เทพพาหนะและเทพอาวุธโดยเสด็จลงมาด้วย ทวยเทพต่าง ๆ อาสามาเป็น พลพานรเพื่อบำราบปราบอสูรทศกัณฐ์ในครั้งนี้ 

ฉากที่ 2 กฤษฎาภินิหารพระรามา

พระราม หรือพระนารายณ์อวตารได้สำแดงกฤษฎาภินิหารตั้งแต่ครั้งเยาว์วัย โดยได้สังหารกากนาสูร อสูรญาติของทศกัณฐ์ซึ่งแปลงเป็นกา มารบกวนเหล่าฤษีที่บำเพ็ญตบะ ต่อมาเมื่อเจริญวัยขึ้นได้ไปสำแดงฤทธิ์ ยกมหาธนูโมลีที่เมืองมิถิลา จึงได้อภิเษกกับนางสีดา ในครั้งนั้นพระรามได้เห็นพักตร์นางสีดาเป็นครั้งแรก

ฉากที่ 3 สำมนักขาก่อศึก

หลังจากพระรามและนางสีดากลับมายังนครอโยธยา นางไกยเกษีได้ทวงสัญญาที่ให้พระพรตพระอนุชาของพระรามขึ้นครองกรุงอโยธยา ท้าวทศรถต้องจำยอม พระรามพระลักษมณ์พร้อมทั้งนางสีดารับสัตย์จากพระบิดาออกเดินป่าเป็นเวลา 14 ปี โดยทั้ง 3 พระองค์ผนวชเป็นฤษี ขณะอยู่ในป่า สำมนักขาขนิษฐาของทศกัณฐ์ได้พบพระรามจึงเข้าไปเกี้ยว จนในที่สุดถูกพระลักษมณ์ “ ตัดตีนสินมือ ” สำมนักขาไปฟ้องเชษฐาคือทศกัณฐ์และยุยงทศกัณฐ์ซึ่งมีราคะจริตแรงกล้าจนทศกัณฐ์หลงเชื่อ

ฉากที่ 4 พลัดพราก

ทศกัณฐ์ อุบายให้ มารีศ แปลงกายเป็นกวางทอง ล่อลวงให้พระรามออกติดตามกวาง เมื่อได้โอกาส ทศกัณฐ์ จึงแปลงกายเป็นสุธรรมฤาษี เข้ามาฉุดคร่านางสีดาพาขึ้นราชรถเหาะไปยังกรุงลงกา

------พักการแสดง 20 นาที------

องก์ที่ 2 (60 นาที)

ฉากที่ 5 ทศกัณฐ์รบสดายุ

ทศกัณฐ์พานางสีดาขึ้นราชรถ มาพบกับนกสดายุที่ขวางหน้าไว้ นกสดายุเข้าขัดขวาง ในที่สุดทศกัณฐ์ถอดธำมรงค์ของนางสีดาขว้างไปถูกนกสดายุปีกหักตกจากท้องฟ้า สีดาเปลื้องผ้าสไบทิ้งลงเป็นสัญญาณให้พระรามตามมาได้ถูกทาง

ฉากที่ 6 พระรามได้พล

พระรามติดตามนางสีดามาจนถึงป่าใหญ่ และรู้ว่าทศกัณฐ์ลักนางผ่านมาทางนี้ พระรามเศร้าโศกคร่ำครวญถึงนางสีดา ได้ประทับพักผ่อนใต้ต้นหว้าใหญ่ซึ่งหนุมานแอบอยู่ พระลักษมณ์ซึ่งเฝ้าปรนนิบัติเข้าขับไล่ เมื่อพระรามทอดพระเนตรเห็นหนุมานมีลักษณะพิเศษจึงเรียกให้เข้ามาเฝ้า แล้วใช้หัตถ์ลูบหนุมานทำให้พ้นคำสาปของพระอุมากลับมีฤทธิ์ดังเดิม หนุมานรู้ว่าพระรามคือพระนารายณ์อวตาร จึงได้เข้าเฝ้าและไปนำพลวานรให้มาสวามิภักดิ์ แล้วรับอาสาออกทำศึกติดตามนางสีดา

ฉากที่ 7 สงคราม

 พระราม พระลักษมณ์ พลวานรเมืองขีดขินและเมืองชมพู ยกกองทัพข้ามสมุทรมาทำสงครามกับฝ่ายทศกัณฐ์และญาติวงศ์ ในการศึกตอนหลัง ๆ ทศกัณฐ์ออกรบด้วยตนเองจนถูกศรพระราม ทำให้กาย กร เศียร บาท ขาดกระเด็นแต่เหตุที่ทศกัณฐ์ถอดดวงจิตออกจากร่าง ได้ร่ายเวทมนตร์ให้อวัยวะกลับคืนมาต่อติดดังเดิม ทั้งสองฝ่ายต่างหย่าทัพกลับเข้าเมือง

การแสดงครั้งนี้สมมุติว่าทศกัณฐ์แพ้ศึกสิ้นชีวิต จบบทบาทของฝ่ายอธรรมที่พ่ายแพ้ต่อฝ่ายธรรมะคือ ฝ่ายพระราม

ฉากที่ 8 เฉลิมพระเกียรติพระจักราวตาร

หลังจากสิ้นสงครามปราบฝ่ายอธรรม พระรามได้รับนางสีดากลับคืนสู่กรุงอโยธยา พระญาติวงศ์ทั้งหลาย พากันออกมาเชิญเสด็จกลับคืนนคร และร่วมเฉลิมฉลองเป็นมหามหกรรมสมโภชชัยชนะ ทั้งฝ่ายข้าราชบริพารและเหล่าเทพทั้งปวงพากันมาแซ่ซ้องสาธุการ ...