วช. เปิดสูตรลับ “ Soft Power อย่างไรถึงจะ ปัง ” ใน มหกรรมงานวิจัยแห่งชาติ 2565 ที่ผ่านมา ...

กระแส Soft Power ที่มาแบบเดี๋ยวแรงเดี๋ยวแผ่ว ตามกระแสคนดัง ไม่ว่าจะเป็น น้องมิลลิกับข้าวเหนียวมะม่วง หรือล่าสุด น้องลิซ่ากับโรตีสายไหม วช. จัดให้ในงานมหกรรมงานวิจัยแห่งชาติ 2565 ที่ผ่านมา ณ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ บางกอกคอนเวนชันเซ็นเตอร์ เซ็นทรัลเวิลด์ กรุงเทพฯ ด้วยการเชิญ “ คุณ วีระศักดิ์ โควสุรัตน์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา และ วุฒิสมาชิก ” ขึ้นเวทีโชว์เคสเดี่ยวไมโครโฟน ในหัวข้อ “ Soft Power ไทยอย่างไรถึงจะปัง ”

   

นายวีระศักดิ์ โควสุรัตน์ อดีต รมว.กก. และ 

ปัจจุบันดำรงตำแหน่ง สว. กล่าวว่า.. หลายประเทศมีการใช้ Soft Power เพื่อหลอมรวมใจคนในชาติและสร้างความเป็นชาตินิยม ไม่ว่าจะเป็น อังกฤษ เยอรมัน ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ และสิ่งที่คนนึกไม่ถึงก็คือ เป็น Soft Power ที่ผ่านทางภาพยนตร์ เพราะจากการศึกษา ถ้านำคนไปนั่งชมภาพยนตร์ พวกเขาจะถูกตรึงอยู่กับที่ลุกไปไหนไม่ได้ นักแสดงจะยิ่งใหญ่และทำให้คนดูตัวเล็ก เป็นการกดข่มคนดูอย่างคาดไม่ถึง ภาพยนตร์จะสามารถสอดแทรกวิธีการล้างสมองในบรรยากาศเช่นนั้นได้เป็นอย่างดี

 

สหรัฐอเมริกาใช้วิธีนี้ทำให้คนอยากไปดิสนีย์แลนด์ อยากแต่งตัวเป็นคาวบอย มีการค้นพบว่า ช่วง 40-50 ปีมีหนังคาวบอย กว่า 5,000 เรื่อง เพื่อที่จะปลูกฝังชีวิตแบบอเมริกันชนที่อิสระ กล้าหาญ อดทน ยอมรับการต่อสู้ เจมส์ดีน คือ Soft Power  ในยุคนั้น ทำให้แว่นตาเรย์แบนด์ และ ปืนขายดี  

K-pop ของเกาหลีใต้เกิดขึ้นบนรากฐานของความพยายามในการรักษาวัฒนธรรมในอดีตและการหลอมรวมคนเกาหลีสองชาติเข้าด้วยกัน รัฐบาลเกาหลีถึงกับออกนโยบายถ้าภาพยนตร์เรื่องใดสามารถทำเงินรายได้สูงจะได้รับเงินรางวัล ยิ่งถ้าภาพยนตร์เรื่องใดไปฉายต่างประเทศจะได้รับเงินรางวัลจำนวนมาก ด้วยวิธีนี้จากภาพยนตร์ที่มีความยาวเพียง 2 ชั่วโมงก็เป็นภาพยนตร์ชุดมี 20-30 ตอน ทำให้คนไทยพากันไปรับประทานอาหารเกาหลีเพิ่มขึ้น

 

“ ถ้าเราตั้งโจทย์ว่า ทำอย่างไร Soft Power ไทยถึงจะปัง ถ้าปังเพราะเงิน จะไม่ได้ความยั่งยืนเลย มันมีหลายมิติที่จะต้องทำ สิ่งสำคัญคือ ผู้นำต้องสนใจทำอย่างจริงจัง รัฐบาลเกาหลีใต้ให้ทุนสนับสนุนในเรื่องนี้มาก และเป็นประเทศเดียวที่ใช้เวลาสั้นมากในการกระจายอุตสาหกรรมภาพยนตร์ให้ติดตลาดโลกแม้แต่ญี่ปุ่นยังทำไม่ได้ ”

     

อดีต รมว.กก. กล่าวเพิ่มเติมว่า.. ประเทศไทยมีต้นทุนเยอะมาก แม้แต่ถั่วแปบก็เป็น Soft Power ได้แต่เราไม่มีเครือข่ายในการจำหน่าย และเรายังไม่ทุ่มเทพอ เมื่อปี 2547 ตอนนั้นตนเป็นรัฐมนตรีช่วยอยู่ จำได้ว่าภาพยนตร์โหมโรงดีมาก แต่ไม่ทำเงิน ตนใช้วิธีเชิญท่าน ทูต ไปดู ทุกคนชมสิ่งที่หนังสะท้อนออกมา ในที่สุดหนังเรื่องนี้ทำรายได้ 100 ล้าน เพราะหนังเรื่องนี้มี Soft Power ที่เข้าไปแตะหัวใจในส่วนลึกมาก ๆ แต่เราต้องมีศิลปะในการนำเสนอออกมา    

“ ปัง แปลว่าอะไร ปังด้วยเงินอย่างเดียวคงได้แต่ไปได้ไม่ไกล บอกได้เลยว่าคนไทยมีความสามารถในการเล่าเรื่องไม่แพ้ใคร โฆษณาประกันชีวิตทำให้คนดูร้องไห้ หนังผีของเราสามารถทำให้คนตกใจ เราอาจไม่รู้ว่า หนังผีของไทยขายดีมากในประเทศหมู่เกาะ มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ประเทศแถบทะเลแปซิฟิกก็ชอบ นางนาก พี่มากพระโขนง ปังมากที่อินโดนีเซีย และเมียนมา ดังนั้นอยากให้ทบทวนว่า ปังแปลว่าอะไร ถ้าเราทำให้มันไปถึงหัวใจคนได้ทำให้คนเห็นพ้องต้องได้ จะทำให้ Soft Power มีพลังและมีค่ามากกว่าตัวเงิน ”   

สุดท้าย คือ เรื่องการท่องเที่ยวซึ่งเป็น Soft Power ได้ แต่เราเริ่มจะทำร้ายตัวเอง เพราะเมืองไทยใคร ๆ ก็ชอบมาเพราะคนไทยยิ้มแย้มและยืดหยุ่น ถ้าเราไปร้านอาหารญี่ปุ่น อยากจะสั่งราเมงแห้งขอแยกน้ำซุป เขาจะแค่ยืนโค้งยิ้มแย้มแต่ไม่ทำให้ยืดหยุ่น บางประเทศยืดหยุ่นแต่ไม่ยิ้มแย้ม เช่น เยอรมัน อยากจะกินอาหารที่ต้องการตามสั่ง แต่ถ้าไม่มีในเมนู เขาทำให้แต่ไม่ยิ้มแย้ม เหมือนจะเป็นนัย ประหลาดที่สั่งแบบนั้น ซึ่งไม่เหมือนคนไทยอยากกินอะไรตามสั่งทำให้และยิ้มแย้ม แต่สิ่งที่คนไทยมีปัญหาคือหย่อนยาน ดังนั้นถ้าเราทำการเดินทางให้มันเป็น Soft Power ได้เราต้องไม่ทำให้มันหย่อนยาน

ก่อนจะลงจากเวที คุณวีระศักดิ์ โควสุรัตน์ ผู้มีส่วนในปฏิบัติการหมูป่าอคาเดมี่ ได้สะท้อนให้ผู้ฟังรับทราบว่าคนไทยที่เดินทางไปที่สหรัฐอเมริกาและยุโรป ในช่วงที่เกิดเหตุการณ์ช่วยเหลือทีมหมูป่าติดถ้ำที่ขุนน้ำนางนอน และเป็นข่าวดังทั่วโลก พอเขาเห็นพาสปอร์ตว่าเป็นคนไทย เขารู้สึกดีต่อคนไทยและประเทศไทยมาก จึงอยากให้ทุกคนตระหนักว่า Soft Power มีคุณค่าที่เราต้องสร้างมันขึ้นมาด้วยหัวใจ ไม่ได้เห็นเพียงแค่เงิน ...